Tômtex- công ty do người Việt làm chủ biến vỏ hải sản và bã cà phê thành da may mặc

Tômtex là tên một loại vật liệu sinh học do nhà thiết kế người Việt Trần Uyên tạo ra từ vỏ thủy hải sản, là một chất liệu thay thế cho da và có thể in nổi với nhiều kiểu dáng khác nhau. Chữ “Tôm” trong tên của nó, chính là “con tôm” trong tiếng Việt, ám chỉ phần phế thải từ hải sản được Tômtex dùng kết hợp với bã cà phê để tạo thành vải da. Loại vải tự phân hủy này vừa bền nhưng cũng đủ mềm mại để có thể may được cả bằng tay hoặc bằng máy.

Sử dụng chất thải thực phẩm, một nguồn tài nguyên dồi dào, Trần Uyên đã dùng một mũi tên mà bắn trúng hai đích khi vừa tạo ra vật liệu thay thế cho da vừa góp phần bảo vệ môi trường. Ngành kinh doanh thực phẩm và đồ uống toàn cầu sản xuất tới tám triệu tấn vỏ sò ốc và 18 triệu tấn bã cà phê mỗi năm. Thế giới đang cạn kiệt nguyên liệu thô nên Trần Uyên đặt mục tiêu tái chế những chất thải này thành vật liệu sinh học mới, dùng được trong cuộc sống hàng ngày để giúp mọi người hiểu rõ hơn về những vấn đề nghiêm trọng của môi trường và giúp mang lại những thay đổi tích cực. Nhà thiết kế gốc Việt hiện đang sống ở New York nhưng cô sử dụng nhà cung cấp ở Việt Nam để thu gom vảy cá, tôm, cua và vỏ tôm hùm bỏ đi nhằm chiết xuất một loại polymer sinh học được gọi là chitin. Chất này có thể được tìm thấy trong vỏ của động chân đốt, thủy hải sản và côn trùng. Vật liệu chứa chitin sẽ cho độ dẻo và bền rất lý tưởng. Uyên kết hợp chitin với bã cà phê từ nhà bếp của chính mình và từ các quán cà phê địa phương để tạo ra vật liệu thay thế cho da với tên gọi Tômtex. Hỗn hợp được nhuộm bằng các sắc tố tự nhiên của than, cà phê và đất son để tạo ra các màu sắc đa dạng khác nhau.

Sau khi đổ vào khuôn, hỗn hợp được để khô tự nhiên trong hai ngày ở nhiệt độ phòng. Vì quy trình không cần nhiệt nên nó sử dụng ít năng lượng hơn và có lượng khí thải carbon cũng thấp hơn. Khi muốn tạo vân cho sản phẩm thay vì chỉ để nó ở dạng mặt nhẵn, Uyên tự tạo khuôn bằng đất sét hoặc bằng cách sử dụng kỹ thuật in 3D.