400 tỉ đô la đã bốc hơi khỏi thị trường công nghệ châu Âu trong năm nay

Chỉ vài tháng trước, Deloitte xuất bản một bài báo dự đoán rằng thị trường công nghệ châu Âu sẽ tiếp tục tăng trưởng hơn 5% mỗi năm cho đến cuối thập kỷ này.

Tuy nhiên, công ty đầu tư mạo hiểm Atomico đã công bố một báo cáo cho thấy 400 tỷ đô la đã bị xóa bỏ khỏi tổng giá trị định giá của thị trường công nghệ châu Âu trong năm nay.

Trong báo cáo hàng năm “Hiện trạng của thị trường công nghệ châu Âu” xuất bản hôm thứ Tư, Atomico cho biết, tổng giá trị của tất cả các công ty công nghệ tư nhân và công cộng ở châu Âu đã giảm xuống còn 2,7 nghìn tỷ đô la từ mức cao nhất là 3,1 nghìn tỷ đô la vào cuối năm 2021.

Các số liệu thống kê cho thấy một năm đầy thách thức đối với công nghệ. Các doanh nghiệp công nghệ trước đây được định giá cao đã phải gánh chịu áp lực lên cổ phiếu của mình từ các yếu tố toàn cầu bao gồm chiến tranh Ukraine và việc các chính sách tiền tệ được thắt chặt hơn.

Cục Dự trữ Liên bang và các ngân hàng trung ương khác đang tăng lãi suất và đẩy lùi các biện pháp kích thích trong thời kỳ đại dịch để ngăn chặn lạm phát tăng vọt. Điều này đã khiến các nhà đầu tư đánh giá lại lập trường của họ đối với các công ty công nghệ thua lỗ, những công ty mà giá trị của họ thường dựa trên kỳ vọng về dòng tiền trong tương lai.

Tom Wehmeier, đối tác của Atomico nói với CNBC: “Quả là một năm khó khăn — chiến tranh ở Ukraine, lạm phát, tăng lãi suất, căng thẳng địa chính trị trên khắp lục địa”. “Đây thực sự là môi trường kinh tế vĩ mô nhiều thách thức nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu”.

Ở châu Âu, một số công ty chứng kiến giá trị thị trường của họ giảm mạnh. Klarna, tập đoàn Thụy Điển mua ngay, trả sau, đã giảm 85% định giá từ 45,6 tỷ USD xuống chạm “đáy” 6,7 tỷ USD. Trong khi đó, thị phần của dịch vụ nghe nhạc trực tuyến Spotify đã giảm hơn 60% trong năm qua.

Theo nghiên cứu của Atomico, dựa trên dữ liệu định lượng và khảo sát ở 41 quốc gia, tổng số vốn đầu tư mạo hiểm dành cho các doanh nghiệp châu Âu dự kiến sẽ giảm xuống còn 85 tỷ USD trong năm nay. So với hơn 100 tỷ USD mà các công ty khởi nghiệp ở châu Âu đã huy động được vào năm 2021, con số này đã giảm 18%.

Tuy nhiên, theo Atomico, số tiền đầu tư vào thị trường công nghệ châu Âu vẫn cao thứ hai trong năm nay. Năm ngoái nó đã phá kỷ lục khi thu hút nhiều nhà đầu tư Mỹ nhất từ trước đến nay.

Năm nay chứng kiến sự đảo ngược của xu hướng đó, với việc phần lớn các nhà đầu tư nước ngoài rút lui. Số lượng các nhà đầu tư Hoa Kỳ đang hoạt động trong “các vòng gọi vốn lớn” từ 100 triệu USD trở lên đã giảm 22% so với năm ngoái.

Wehmeier nói: “Hiện tại, môi trường tài trợ ít thanh khoản hơn. “Chúng ta đã chuyển từ giai đoạn vốn dồi dào, chi phí rẻ năm 2021 sang giai đoạn khó huy động vốn hơn và chi phí tăng lên.”

Atomico cho biết trong nửa đầu năm 2022, lĩnh vực công nghệ của châu Âu bùng nổ với mức đầu tư vẫn cao hơn 4% so với cùng thời điểm năm 2021.

Tuy nhiên, đầu tư bắt đầu chậm lại từ tháng 7 và tiếp tục chậm lại trong tháng 8 và tháng 9. Kể từ đó, mức đầu tư hàng tháng trung bình vào khoảng 3 tỷ đô la đến 5 tỷ đô la, tương đương với mức trong năm 2018.

Tốc độ tạo ra kỳ lân cũng chậm lại, với số lượng kỳ lân trị giá 1 tỷ đô la mới được hình thành vào năm 2022 giảm xuống còn 31 so với con số 105 vào năm ngoái.

Trong khi đó, danh sách các công ty lên sàn chứng khoán gần như bốc hơi. Atomico cho biết vào năm 2022, chỉ có ba đợt IPO công nghệ có vốn hóa thị trường từ 1 tỷ USD trở lên trên toàn thế giới, trong đó có hai đợt ở châu Âu. Vào năm 2021, có 86 đợt IPO như vậy.

Và tất nhiên, châu Âu cũng không tránh khỏi làn sóng sa thải công nghệ. Theo báo cáo, các công ty có trụ sở tại châu Âu đã sa thải hơn 14.000 nhân viên trong năm nay, chiếm 7% tổng số lần sa thải trên toàn cầu.

Tuy nhiên, đối với một số nhà đầu tư, không phải tất cả đều là một màu u ám. Per Roman, một đối tác tại GP Bullhound, cho biết ông rất lạc quan về triển vọng của một số ngành công nghệ, bao gồm trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng và công nghệ môi trường.

“Tín hiệu rất tích cực,” Roman nói với CNBC hôm thứ Hai. “Hiện tại, chúng ta thấy thị trường phần mềm và internet được đánh giá lại cho chu trình của cả năm, vào đầu năm ngoái, tôi nghĩ điều đó khá tích cực và lành mạnh. Lĩnh vực này có một bong bóng lớn tồn tại một thời gian rồi.”

“Tuy nhiên, cuộc sống hàng ngày của chúng ta cũng đồng thời đang bị điều khiển và chi phối bởi các lớp các phầm mềm công nghệ này, từ bệnh viện, trường học hay công trường. Vì vậy, về cơ bản chúng sẽ vẫn duy trì sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong thập kỷ tới.”

Sarah Guemouri, giám đốc của Atomico, cho biết có những lý do để lạc quan. Một trong số đó là sự lớn mạnh của lĩnh vực công nghệ ở Ukraine. Theo dữ liệu từ cụm CNTT Lviv, vượt lên khỏi những ảnh hưởng của cuộc chiến tranh với Nga, hoạt động kinh doanh đã trở lại mức trước chiến tranh đối với 85% các công ty CNTT ở Ukraine. Kể từ khi bắt đầu chiến tranh, 77% công ty ICT ở Ukraine đã thu hút được khách hàng mới mở ra những triển vọng phát triển tích cực trong thời gian tới.

Mặc dù tình hình thị trường rất tồi tệ trong năm nay, nhưng mức đầu tư vẫn cao gấp 8 lần so với năm 2015.

Theo Guemouri, “Nhìn chung, tất cả cần thêm nhiều thời gian để đánh giá toàn diện hơn” và “Xét ở nhiều cấp độ thì tình hình hiện tại vẫn khá khả quan. Đối với chúng tôi, điều chúng tôi thực sự vui mừng là tương lai và cơ hội phía trước vẫn rất lớn.” 

Nguồn: CNBC, Reuters, Deloitte