Một số ứng dụng của Trí tuệ Nhân tạo trong cuộc sống hàng ngày

Nếu tìm kiếm cụm từ “trí tuệ nhân tạo” trên Google và thấy bài báo này, chắc hẳn bạn đã từng sử dụng (và có thể đã biết những lợi ích) của AI. Nếu đã từng gọi dịch vụ Uber hay thấy điện thoại tự động sửa lỗi chính tả tức là bạn đang sử dụng AI. Mặc dù mọi người thường không để ý nhưng trí tuệ nhân tạo đang tác động lên mọi mặt của đời sống theo nhiều cách.  Trong bài viết này, ta sẽ cùng tìm hiểu 8 ứng dụng hàng ngày của trí tuệ nhân tạo và cách công nghệ này giúp con người tiết kiệm thời gian, tiền bạc và công sức.

Trí tuệ nhân tạo là gì?

Trước khi tìm hiểu những ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo đối với cuộc sống hiện nay, ta cần biết ứng dụng nào được gọi là AI (và những ứng dụng nào không phải là AI).  Từ điển Oxford định nghĩa trí tuệ nhân tạo là :

“lý thuyết và sự phát triển của hệ thống máy tính có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thường yêu cầu trí thông minh con người như nhận thức thị giác, nhận diện giọng nói, ra quyết định và hiểu những ngôn ngữ khác nhau“

Các lĩnh vực chính của AI bao gồm máy học (ML), học sâu (Deep Learning) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP).

Máy học là quá trình máy học cách đưa ra phản ứng tốt hơn dựa trên tập dữ liệu lớn có cấu trúc và phản hồi liên tục của con người và thuật toán.

Học sâu là lĩnh vực nâng cấp hơn của ML vì máy cũng học thông qua các hoạt động của con người. Tuy nhiên dữ liệu trong học sâu không cần được cấu trúc hoá.

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) là một công cụ ngôn ngữ trong khoa học máy tính, giúp máy tính có thể đọc và hiểu ngôn ngữ con người. NLP giúp máy chuyển đổi ngôn ngữ con người thành ngôn ngữ của máy tính.

Một số ứng dụng cơ bản của Trí tuệ nhân tạo

Dưới đây là một số những ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong đời sống hàng ngày.

1. Bản đồ và Định hướng

AI đã cải thiện đáng kể việc di chuyển của con người. Thay vì sử dụng bản đồ hay giấy chỉ dẫn, bạn có thể mở ứng dụng Waze hoặc Google Hay Apple Maps trên điện thoại và nhập điểm đến.

Làm thế nào các ứng dụng biết ta muốn đi đâu? Và bằng cách nào nó có thể gợi ý tuyến đường tối ưu nhất mà vẫn được tránh vật cản trên đường và tắc nghẽn giao thông? Trước đó, ta chủ yếu sử dụng định vị GPS dựa trên vệ tinh nhưng giờ đây, trí tuệ nhân tạo đã được đưa vào ứng dụng giúp nâng cao trải nghiệm người dùng.

Các thuật toán học máy để ghi nhớ các cạnh toà nhà nó từng gặp, từ đó cải thiện chất lượng hình ảnh bản đồ và nhận diện số nhà, toà nhà. Ứng dụng cũng tự học hỏi để nhận biết và xác định sự thay đổi trong luồng giao thông, từ đó đề xuất các lộ trình có thể tránh vật cản và tắc nghẽn giao thông.

2. Phát hiện và Nhận diện khuôn mặt

Việc sử dụng hiệu ứng khi chụp ảnh hay dùng face ID để mở khoá điện thoại cũng là một trong những ứng dụng hàng ngày của AI. Ứng dụng đầu có tính năng phát hiện khuôn mặt của bất kỳ ai. Ứng dụng tiếp theo được dùng để nhận diện một khuôn mặt cụ thể. Công nghệ nhận diện khuôn mặt cũng được sử dụng tại các cơ quan chính phủ và sân bay vì mục đích giám sám và bảo mật.

3. Chỉnh sửa văn bản hay Tự động sửa lỗi chính tả

Thuật toán AI ứng dụng máy học, học sâu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên để xác định lỗi sử dụng ngôn ngữ và đề xuất chỉnh sửa trong phần mềm xử lý văn bản, ứng dụng nhắn tin hay các phương tiện chữ viết khác. Các nhà ngôn ngữ học và khoa học máy tính đã phối hợp để dạy máy ngữ pháp, cũng giống như giáo viên dạy học sinh trên trường vậy. Thuật toán học hỏi từ bộ dữ liệu ngôn ngữ chất lượng cao, vì thế bạn sẽ bị nhắc nhở ngay cả khi dùng dấu chấm sai chỗ.

4. Thuật toán Tìm kiếm và Đề xuất

Khi tìm kiếm một bộ phim hay mua sắm trên mạng, bạn có thấy các đề xuất thường liên quan đến sở thích cá nhân hoặc lịch sử tìm kiếm gần đây nhất? Hệ thống đề xuất thông minh này đã học hỏi từ hành vi và sở thích của người dùng theo thời gian bằng cách theo dõi các hoạt động trực tuyến. Dữ liệu được thu thập từ giao diện người dùng và sau đó được lưu trữ, phân tích qua học máy và học sâu. Từ đó, thuật toán có thể dự đoán sở thích của bạn và đưa ra các gợi ý liên quan cho những lần xem phim hay mua sắm tiếp theo.

5. Chatbots

Đối với khách hàng như chúng ta, việc tương tác với dịch vụ khách hàng tốn thời gian và có thể mang lại trải nghiệm không tốt. Đối với các công ty, phòng chăm sóc khách hàng tốn nhiều chi phí và rất khó quản lý. Vấn đề này có thể giải quyết bởi một ứng dụng mới nổi của trí tuệ nhân tạo – chatbots AI. Thuật toán được lập trình sẵn để tự động trả lời các câu hỏi thường gặp, xác nhận và theo dõi đơn hàng và thực hiện các cuộc gọi trực tiếp.

Chatbots có thể học để trở nên cá nhân hóa, hiểu phong cách và ngữ điệu nói chuyện của khách hàng thông qua quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP). Các nền tảng chatbots nâng cấp không yêu cầu định dạng đầu vào cụ thể (ví dụ như câu hỏi có/không) Ứng dụng có thể trả lời các câu hỏi phức tạp yêu cầu giải thích chi tiết. Nếu bạn đánh giá thấp cho câu trả lời nhận được, bot sẽ xác định lỗi và sửa sao cho phù hợp với nhu cầu của khách hàng vào lần sau.

6. Trợ lý ảo

Khi đang bận làm gì đó, ta thường ra lệnh cho trợ lý ảo làm hộ các công việc khác. Giả sử như khi đang lái xe, bạn ra lệnh trợ lý ảo gọi điện cho mẹ. Trợ lý ảo như Siri sẽ truy cập danh bạ, xác định người có tên là “Mẹ” và gọi đến số đó. Đây cũng chính là ứng dụng của AI. Những trợ lý ảo này sử dụng NLP, ML, phân tích thống kê và áp dụng thuật toán để xác nhận và thực hiện tác vụ bạn yêu cầu. Tìm kiếm giọng nói và hình ảnh cũng có cách thức hoạt động tương tự.

7. Mạng xã hội

Các nền tảng mạng xã hội cũng ứng dụng công nghệ AI để giám sát nội dung, đề xuất kết nối và giới thiệu quảng cáo cho đối tượng mục tiêu cùng nhiều tác vụ khác với mục tiêu kích cầu tiêu dùng và đảm bảo người dùng luôn được kết nối.

Thuật toán AI có thể nhanh chóng phát hiện và gỡ bỏ các bài đăng vi phạm điều khoản và điều kiện nhờ khả năng nhận diện từ khoá và hình ảnh. Quá trình này bắt nguồn từ mạng nơ ron nhân tạo của học sâu và ứng dụng của nó không chỉ dừng ở đó.

Các công ty mạng xã hội xác định mỗi người dùng cũng là một sản phẩm và ứng dụng AI để kết nối các nhà quảng cáo và tiếp thị với các đối tượng người dùng họ nhắm đến. Bên cạnh đó, mạng xã hội AI có khả năng xác định nội dung người dùng muốn truyền tải và đề xuất các nội dung tương tự.

8. Thanh toán điện tử

Trước kia, khi cần thực hiện các giao dịch, khách hàng phải dành công sức, thời gian để tới ngân hàng. Giờ đây, công nghệ AI đã góp phần giảm thiểu công đoạn đó. Các ngân hàng hiện nay đều tích hợp trí tuệ nhân tạo để giúp khách hàng đơn giản hoá quá trình thanh toán.

Thuật toán cho phép khách hàng thực hiện giao dịch gửi tiền, chuyển tiền hay thậm chí là mở tài khoản ở bất kỳ đâu và máy ứng dụng AI để bảo mật, quản lý danh tính và đảm bảo quyền riêng tư.

AI cũng có thể xác định hành vi chiếm đoạt tài khoản bằng cách quan sát thói quen sử dụng thẻ tín dụng của người dùng.  Thuật toán ghi chép lại người dùng X thường mua loại sản phẩm nào, thời gian, địa điểm mua và giá mua ưu đãi.

Khi có hoạt động bất thường trong hồ sơ người dùng, hệ thống sẽ cảnh báo hoặc yêu cầu xác thực để thực hiện giao dịch.

Kết

Những ứng dụng trên của trí tuệ nhân tạo không chỉ phục vụ cho mục đích giải trí mà còn vô vàn các tiện ích hàng ngày khác. Công nghệ AI đang phát triển mạnh mẽ và dự kiến sẽ ngày càng được cải tiến trong tương lai.

Đoàn Hồng Nga lược dịch và tổng hợp
—
*The Oxford Dictionary of Phrase and Fable (2 ed.)