Vũ trụ ảo Metaverse- Nơi tiền mã hóa, trò chơi và chủ nghĩa tư bản va chạm nhau

Từ Manhattan đến Manila, giới trẻ ở phố Wall và trường y đang dần từ bỏ sự nghiệp của mình để tìm vận may trong thế giới ảo.

Để biết được lí do Mark Zuckerberg cho rằng “metarverse” là giới hạn tiếp theo, hãy xem ví dụ về Sam Peurifoy. Một tiến sĩ hóa học 27 tuổi đến từ Đại học Columbia đã từ bỏ công việc của mình tại Goldman Sachs vào thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch và hiện đang tìm cơ hội của mình trong lĩnh vực tiền số bằng việc chơi game video.

Anh ấy đã chiêu mộ nhiều người từ Mexico đến Philippines để gia nhập hội nhóm (“Guild”) của mình dưới sự chỉ huy của “Đội trưởng” Peurifoy. Đổi lại, anh ta phải trả số vốn cần thiết để tham gia Axie Infinity, một trò chơi mà người chơi có thể thu thập Smooth Love Potion – một dạng tài sản số trong trò chơi có thể chuyển đổi thành tiền thật.

Giấc mộng metarverse của Zuckerberg là nơi mà tất cả mọi người đều tham gia vào thực tế ảo, nơi họ có thể dịch chuyển tức thời, biến mọi thứ thành hiện thực chỉ bằng cách nghĩ về chúng và vượt qua giới hạn của thế giới vật lý một cách hiệu quả để trở thành một thế giới kỹ thuật số mới, đầy táo bạo. Theo vị triệu phú này, điều này vẫn còn cả quảng đường dài để đạt được.

Nhưng những gì Peurifoy và hội nhóm của anh đang làm được trong trò chơi Axie cho thấy họ đang đi trước thời đại. Nó không giống như “Đấu trường ảo” – một cuộc phiêu lưu khoa học viễn tưởng phản địa đàng của Steven Spielberg dựa trên tiểu thuyết của Ernest Klein, hay “Snow Crash”- tiểu thuyết năm 1992 của Neil Stephenson, thuật ngữ “metarverse” được ra đời từ đó. Đây là một thế giới ảo nơi mà “tài chính phi tập trung” hay DeFi thống trị, kết hợp Tiền mã hóa, công nghệ blockchain, NFT (một loại tài sản không thể thay thế) và trò chơi video.

Tuy nhiên, thế giới này chứa đầy những nguy hiểm và không hề nhân đạo. Các nhà đầu tư và giới ngân hàng có bất đồng sâu sắc về việc Tiền mã hóa sẽ biến động như thế nào trong thời gian dài, nhưng họ cũng đồng ý rằng giá của nó đã biến động cực kỳ nghiêm trọng. Trong khi Bitcoin, Ethereum và những đồng khác ngày càng được phố Wall chấp nhận, thì ở một quy mô lớn hơn số lượng các Tiền mã hóa meme mới ngày càng tăng và chưa được kiểm chứng- một số trong số đó đáng ngờ đến mức chúng được coi là những đồng đồng tiền rác (shit coin).

Không có gì đảm bảo rằng những mã token này sẽ có thể được quy đổi thành tiền mặt do các vấn đề kỹ thuật và biến động giá đột ngột. Trong lĩnh vực Tiền mã hóa, việc có lúc bị mắc lừa là khó tránh khỏi. Điều này có thể là ổn đối với các nhà đầu tư lớn, những người có thể chịu rủi ro, nhưng nó có thể khiến cho những người tham gia thị trường, gồm những người ở các nước đang phát triển bị tổn hại.

Cơn sốt Axie Infinity

Axie – công ty đi đầu trong xu hướng “GameFi” (chơi game kiếm tiền) – đang có vốn hóa hơn 8 tỷ đô la tại thời điểm bài viết. Một số đối thủ cạnh tranh khác đang dần được phổ biến bằng cách thu hút người chơi với hứa hẹn về Tiền mã hóa. Các quỹ phòng hộ và các nhà đầu tư mạo hiểm đang cố gắng thu lợi từ cơn sốt vàng trực tuyến mới này, trong đó họ dự đoán hàng tỷ người sẽ chiến đấu với hy vọng giành được Tiền mã hóa.

So sánh với nhiều trò chơi thực tế đáng kinh ngạc hiện có thì Axie không phải là hấp dẫn. Nó lấy cảm hứng cho các nhân vật giống với Pokemon mà có thể chiến đấu và nhân giống trong một trò chơi chiến lược đơn giản. Điều làm cho nó trở nên độc đáo là ngoài việc thu thập các ngôi sao, trái tim hoặc kẹo nghiền để giành chiến thắng trong trò chơi, người chơi còn nhận được một thứ có giá trị hơn nhiều, ít nhất là về mặt lý thuyết: Smooth Love Potion (SLP).

Cuộc sống của một số game thủ đã được thay đổi nhờ cơ hội kiếm tiền bằng cách chơi trò chơi điện tử, nhiều người trong số họ ở Philippines, nơi dịch bệnh khiến nhiều người mất việc làm giúp Axie phổ biến nhanh chóng và đồng đô la – cũng như tiền điện tử cũng rộng rãi hơn. Ít nhất là khi giá của chúng được tăng lên.

Không thể nói chính xác có bao nhiêu người chơi vì tiền. Tuy nhiên, tất cả các dấu hiệu đều hướng lên điều đó. Một chỉ số là kết nối giữa trò chơi và ví điện tử, những tài khoản mà mọi người dùng để nhận và lưu trữ Tiền mã hóa. Theo DappRadar- một công ty thu thập số liệu thống kê tài chính mở, tính đến tháng 3 năm ngoái có khoảng 51.000 ví hoạt động hàng ngày được kết nối với các hợp đồng liên quan đến trò chơi trong hệ sinh thái blockchain. Sau 3 tháng, con số này đã tăng vọt lên 359.284 người – tăng 599%.

Metarverse và tiềm năng của nó không chỉ có khả năng thay đổi cách chúng ta làm việc, kiếm tiền và chi tiêu, mà còn cả cách thức cơ bản để chúng ta sống, lập kế hoạch và tổ chức cuộc sống của mình như được chứng minh bởi các trò chơi như Axie. Thực chất, họ cam kết sẽ thay đổi cách thức hoạt động của chủ nghĩa tư bản.

Arianna Simpson, đối tác chung của công ty đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz đã đầu tư vào Sky Mavis- nhà phát triển tựa game Axie Việt, nhận xét: “Axie là hiện thân của một kỷ nguyên mới của trò chơi, nơi các nhà sáng tạo trò chơi không vận hành từ nơi sợ hãi mà từ một nền kinh tế thị trường tự do, cởi mở” và “Điều đó có ý nghĩa gì đối với tương lai của trò chơi và web có thực sự như chúng ta biết, chỉ lớn như trí tưởng tượng của bạn cho phép.”

Simpson đang ám chỉ điều gì đó nhiều hơn là việc người chơi Axie có thể kiếm được Tiền mã hóa. Axie cho thấy trụ cột chính của metarverse- token độc nhất hoạt động và lý do tại sao bất kỳ ai cũng muốn có mật mã này.

Vậy NFT là gì? NFT là chứng thư số chứng minh quyền sở hữu tài sản trong thế giới ảo. Một số đã được bán với giá hàng triệu đô la, nhưng phần lớn không có giá trị kinh tế rõ ràng và trị giá không cao. Một sản phẩm NFT gần đây đã được bán với giá hơn 500 triệu đô la, tuy nhiên sau đó nó đã được tiết lộ rằng nó đã chưa hề được bán. Phần lớn người Mỹ đều cảm thấy hoang mang trước tất cả những gì đang diễn ra.

Thu thập NFT

Người chơi phải mua NFTs – những con quái vật dễ thương được gọi là Axies – trước khi họ chơi trong metarverse của Axie. Về tiền cược: Tối thiểu phải có ba Axies, giá trị khoảng 300 đô la mỗi cái và được thanh toán bằng Ethereum, đây là loại Tiền mã hóa phổ biến thứ hai sau Bitcoin. Nói cách khác, người chơi phải trả khoảng 1000 đô để bắt đầu chơi, và không có gì bảo đảm sẽ thành công.

Kết quả là Axie đã trở thành bộ sưu tập NFT có giá trị nhất ở khắp mọi nơi.

Những con số như thế này đã đánh động đôi tai thính của giới nhà giàu. Sky Mavis đã được đầu tư bởi Mark Cuban và Alexis Ohanian, người đồng sáng lập Reddit vào tháng 5 năm ngoái. Justin Sun- Giám đốc điều hành của BitTorrent và là người sáng lập TRON Foundation, đã thành lập một quỹ trị giá 300 triệu đô la đầu tư vào trò chơi kiếm tiền và GameFi. Và Andreessen Horowitz, công ty định giá Sky Mavis là 3 tỷ đô la, gần đây đã dẫn đầu trong khoản tài trợ Series B trị giá 150 triệu đô la.

Điều thú vị về NFT của GameFi là chúng không chỉ là các tài liệu kỹ thuật số để xem. Chúng vận động, tương tác với các NFT khác và tăng giá trị theo thời gian. Dưới đây là cách điều này diễn ra:

Hãy tưởng tượng bạn có thể kiếm tiền trong khi chơi Mario Kart- tựa game bất bại của Nintendo từ loạt trò chơi Super Mario trong những ngày đầu của internet. Bạn không cần phải có bất kỳ kỹ năng đặc biệt nào cho việc này cả. Bạn cũng không cần phải chơi nó 24/7. Bởi vì bạn có thể là Mario bao lâu tùy thích trong thí nghiệm tưởng tượng này. Bởi vì bạn sở hữu anh ấy, bạn sẽ trở thành anh ấy.

Không thể sao chép Mario của bạn vì anh ấy là một NFT. Anh ấy là của riêng bạn. Và bởi vì bạn sở hữu Mario, xe go-kart của bạn luôn tốt hơn và nhanh hơn so với những chiếc khác do Luigi, Toad và Princess Peach- những nhân vật quen thuộc khác trong Vương quốc Nấm điều khiển. Vì vậy, bạn có thể bắt đầu kiếm Mariocoins- Tiền mã hóa của vương quốc.

Bạn có thể phải trả nhiều tiền hơn cho NFT Mario so với NFT Peach do kinh tế thị trường. Nhưng bạn cũng kiếm được nhiều tiền hơn, vì Mario là người chơi nhanh nhất trong Vương quốc Nấm. Bạn vẫn sở hữu Mario cho dù bạn thoát game và quay lại với công việc bình thường. Mario vẫn ở đó cho đến khi bạn quay trở lại trò chơi. Mario vẫn đang chờ bạn thu thập những đồng Mariocoin.

Bạn cũng có thể bán Mario cho người chơi khác nếu muốn. Nó có thể đáng giá hơn so với số tiền mà bạn đã trả trước đó nếu bạn đã chơi Mario đúng cách. Có lẽ bạn đã chứng minh rằng Mario có thể sinh lợi như thế nào. Có lẽ nhiều người sẽ muốn chơi Mario Kart. Giá trị của Mariocoin có thể đã tăng lên vì mọi người đều nhắc về nó trên phương tiện truyền thông xã hội.

Tóm lại, đây là những gì mà các nhà truyền bá GameFi đang cố gắng xây dựng.

Aleksander Leonard Larsen, đồng sáng lập Axie, cho biết: “Người chơi có thể thực sự sở hữu các vật phẩm trong game và thấy chúng khan hiếm như thế nào. Và nó chân thực hơn rất nhiều so với việc nhìn thấy ai đó trên phố với chiếc túi Louis Vuitton. Bạn không biết liệu món đồ này có phải là thật hay không. Sự không chắc chắn của bạn rất phù hợp với xã hội ngày nay, bởi vì mọi thứ đều rất rởm. Niềm tin là một trong những lợi ích mà blockchain mang lại. Điều này cũng bao gồm các tài sản số”.

Chuyển đổi trong trò chơi

Trong nhiều năm, những người chơi trong thế giới số như Peurifoy đã bày tỏ lòng kính trọng của mình đối với các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp- Sony, Nintendo, Tencent và Microsoft với trị giá 175 tỷ USD. Họ đã nhìn thấy kết quả nỗ lực  mình – những ngôi sao và trái tim họ kiếm được, những cấp độ họ đạt được sẽ thành hư vô ngay khi trò chơi kết thúc. Họ mong muốn một cái gì đó nhiều hơn, một cái gì đó gần với chủ nghĩa tư bản hơn, với quyền sở hữu tư nhân đối với tư liệu sản xuất, tiền công lao động và trao đổi tự nguyện.

Peurifoy làm việc như một chủ ngân hàng trong trật tự thế giới mới này. Anh ấy đã thành lập Guild kỹ thuật số dựa trên danh tính trực tuyến của mình, gọi chính xác là Das Kapitalist. Các thành viên của Guild này có thể gặp nhau trên Twitch, một phiên bản trò chơi điện tử của YouTube bao gồm nền tảng phát trực tiếp và trò chuyện.

Peurifoy tài trợ “học bổng” cho những người thiện chí trên toàn thế giới vì chi phí của Axie NFT rất đắt. Mặc dù anh ấy kiểm soát các NFT, nhưng các thành viên trong Guild của anh ấy sử dụng chúng để kiếm thêm Tiền mã hóa. Tiền thắng cược sau đó được Peurifoy chia cho những thành viên của anh ấy.

Carlos Enrique Sierra Almaraz, 24 tuổi, người đã tham gia Axie vào mùa hè này và anh ấy tuyên bố rằng đã bỏ học y khoa với hy vọng trở nên giàu có từ GameFi.

Almaraz, được biết với cái tên Valkyrie thép, là một ngôi sao đang lên trong nền kinh tế Axie. Anh ấy đã đi từ một “học giả” của tầng lớp lao động sang một “người điều hành” hay “người sửa đổi” làm việc tại văn phòng. Ngoài việc chơi Axie vài giờ một ngày, anh ấy cũng xử lý nhiều công việc hành chính khác.

Đội trưởng Peurifoy là một trong những tiểu chủ Axie hào phóng nhất: Anh ấy chia lợi nhuận theo tỷ lệ 50/50. Almaraz nói rằng các đội trưởng tham lam hơn chỉ chia cho các thanh viên 10% số tiền thưởng ít ỏi. Vào tháng 9, anh kiếm được 700 đô la, số tiền này rất lớn ở Ciudad del Carmen và nhiều hơn số tiền mà bố mẹ anh ấy kiếm được cộng lại. Họ vẫn chưa hoàn toàn tha thứ cho anh ta vì đã bỏ học trường y, nhưng Almaraz khẳng định họ rằng họ không thể từ chối về số tiền.

Vào một buổi tối thứ năm, Đội trưởng đang tập hợp toàn thể nhân viên của mình trên buổi phát sóng trực tiếp Das Kapitalist. Fordex- một thành viên của Guild này, đang mong đợi đứa con đầu lòng của mình.

“Anh bạn, điều đó thật tuyệt vời!” Peurifoy thốt lên. “Đó là em bé đầu tiên trong đội chúng ta!”

Khi đồng hồ điểm 9 giờ vào một đêm chủ nhật sau đó, Đội trưởng đã xuất hiện trở lại. Anh ấy đề cập rằng người sáng lập ra một game Tiền mã hóa khác gần đây đã nhận xét rằng Axie nghe giống như kế hoạch Ponzi, điều mà ngay cả người hâm mộ cũng đã đặt câu hỏi. (Axie chưa bị buộc tội gì cả)

Steel Valkyries kêu lên, “Oooh, drama.”

Sao cũng được. Dường như không ai bận tâm. Một thành viên khác của Guild nói thêm, “Tôi kiếm được nhiều tiền hơn cha tôi.” “Anh ta cho rằng tôi đang ăn cắp hoặc lừa gạt anh ta.”

Peurifoy cười và nói “Anh bạn, buồn cười thật.” Cuộc trò chuyện xoay quanh kỳ vọng của cha mẹ, công việc bế tắc, những điều tầm thường của cuộc sống thực — viễn cảnh trái ngược ở tuổi đôi mươi của họ, nơi hy vọng của một thế hệ dẫn đến nó, một buổi phát trực tiếp trên Twitch về trò chơi trả tiền, nơi một học sinh bỏ học tại trường y có thể kiếm được một chút Smooth Love Potion.

“Thẳng thắn mà nói, làm việc tại McDonald’s có nghĩa như thế nào đối với bạn, sự cẩn trọng?” Đội trưởng tiếp tục “Nếu bạn thực sự làm việc tại McDonald’s thay vì chơi trò chơi, bạn sẽ đưa kỹ năng gì vào hồ sơ xin việc của mình?”

Axie chỉ là một trong số rất nhiều lĩnh vực Tiền mã hóa đang phát triển. Người chơi cũng có thể kiếm được mã thông báo SKILL bằng cách đánh bại quái vật trong CryptoBlades, một Middle Earth ảo. Ngoài ra còn có ZED RUN, cho phép game thủ sở hữu, cạnh tranh và lai tạo các giống ngựa thuần chủng ảo. Illuvium hứa hẹn “một cuộc hành trình trên một cảnh quan rộng lớn và đa dạng trong nhiệm vụ săn lùng và bắt giữ những sinh vật giống như các vị thần”.

Tocken mã hóa

Trong khi Axie đang thu hút người chơi, thì Axie Infinity Shards- một token khác của trò chơi cũng đang nổi lên. Ngay cả khi một số đồng tiền điện tử nổi tiếng hơn đã mất giá, thì AXS đã tăng từ 3,22 đô la vào tháng 6 lên gần 150 đô la ở hiện tại.

Các game thủ, đặc biệt là những người chơi ở các quốc gia đang phát triển, nhận thức được những lợi ích đó. Rất nhiều câu chuyện được chia sẻ trên các phòng trò chuyện về cách Axie đã giúp mọi người vượt qua trong đại dịch, hoặc thậm chí kiếm đủ tiền để mua một ngôi nhà.

Tại Philippines, nơi Axie trở thành cơn sốt, Red Bantilo- một huấn luyện viên thể hình đã chuyển sang chơi game sau khi bị mất việc làm. Vợ anh ấy đã bỏ công việc y tá của mình vì cô ấy không cảm thấy an toàn và hiện cũng đang chơi Axie.

Bantilo, 34 tuổi, đã tích lũy được 130.000 mã token Axie từ một khoản đầu tư nhỏ ban đầu của mình. Anh ấy đã có thể mua bảo hiểm y tế và đang cố gắng tiết kiệm đủ tiền để sửa sang ngôi nhà của mình ở Bulacan, nằm ngay phía bắc Manila. Anh ấy cũng hỗ trợ cho 28 học giả của mình.

Lianne Dioso, người từng nhận học bổng của Đội trưởng đại diện cho tỉnh Laguna ở Philippines, cũng có mong muốn tương tự.

Cô ấy nói “Tôi muốn trở thành một phước lành cho những người khác.”

Những nhà vận động cho Tiền mã hóa cho rằng các tín đồ sẽ được ban phước lành. Các nhà phát triển trò chơi lớn đang để mắt đến, theo Shreyansh Singh- giám đốc trò chơi NFT và Polygon. Ông ấy dự đoán một quá trình chuyển đổi sang chơi để tiếm tiền sẽ chậm và khó khăn, nhưng đó là điều “không thể tránh khỏi”.

Singh nói về các lãnh đạo của trò chơi, ” Họ không thể từ bỏ những gì họ biết và leo lên một con tàu hoàn toàn mới. Họ không muốn làm cho khách hàng của mình khó chịu.”

Vô số chướng ngại vật nằm ở phía trước. Theo Thomas Olsen, một đối tác của Bain & Co., các nhà sản xuất trò chơi đang cố gắng thiết lập các kỹ năng “biết khách hàng của bạn” tương tự như các kỹ năng được các ngân hàng sử dụng để phát hiện tiền bất hợp pháp. Có rất nhiều tác nhân tiêu cực trong Tiền mã hóa, nhưng toàn bộ ngành tài chính đang hướng tới các công nghệ kiểu blockchain.

“Tất cả các tài sản sẽ được mã hóa trong 10, 20 hoặc 30 năm nữa,” Olsen nói. “Thử nghiệm Tiền mã hóa ngày nay đang xây dựng một nền tảng tài sản ảo sẽ chứa tất cả cổ phiếu và trái phiếu.”

Tiền mã hóa

Nick Kneuper hiện là người tham gia nghiên cứu. Công ty khởi nghiệp của anh ấy đang phát hành một trò chơi có tên Crypto Raiders, được anh ấy mô tả là “World of Warcraft dành cho NFT”. Anh ấy có một đội khoảng mười người và khoảng 1.800 thành viên. Các ký tự NFT lần đầu tiên được chào bán với giá 45 đô la mỗi ký tự. Những NFT này sau đó đã được bán với giá 680 đô la trong ba tháng.

Kneuper, 31 tuổi, được mệnh danh là “người đứng đầu tăng trưởng”. Nhưng sự tăng trưởng ngoài tầm kiểm soát có thể gây ra vấn đề cho lệnh ảo, theo cách mà nó có thể tạo ra vấn đề cho lệnh thực? Second Life, một thế giới trực tuyến trước NFT đã hoạt động từ năm 2003, có một nền kinh tế được vận hành chủ yếu là để giải trí chứ không vì lợi nhuận. Đồng Tiền mã hóa của nó- đồng đô la Linden, rất ổn định so với những thăng trầm của cryptoland.

“Tạo ra một trò chơi cân bằng mới là vấn đề thực sự,” Kneuper giải thích. Nền kinh tế của một trò chơi có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu có quá nhiều người chơi kiếm được quá nhiều Tiền mã hóa. Điều gì sẽ xảy ra nếu hàng triệu người muốn chơi Axie vào ngày mai – hoặc nếu Smooth Love Potion mà các game thủ đã theo đuổi hàng giờ, hàng ngày, hàng tuần và hàng tháng đột nhiên biến mất vì bất cứ lý do gì?”

Trong bối cảnh đó, các vấn đề trong thế giới ảo của game thủ leo thang nhanh chóng. Theo Kneuper, các nền kinh tế metaverse trong tương lai sẽ cần được quản lý tương tự như nền kinh tế của chúng ta. “Những người có bằng cấp kinh tế sẽ được các trò chơi NFT tuyển dụng,” ông dự đoán.
Trần Lan Phương dịch và tổng hợp