Tiền điện tử là gì? Nó hoạt động như nào?

Tiền điện tử là gì?
Tiền điện tử là một hệ thống thanh toán kỹ thuật số không dựa vào ngân hàng để xác minh giao dịch. Đó là một hệ thống ngang hàng có thể cho phép bất kỳ ai ở bất kỳ đâu gửi và nhận thanh toán. Thay vì là tiền vật chất được mang đi khắp nơi và trao đổi trong thế giới thực, các khoản thanh toán bằng tiền điện tử tồn tại hoàn toàn dưới dạng các mục nhập kỹ thuật số vào cơ sở dữ liệu trực tuyến mô tả các giao dịch cụ thể. Khi bạn chuyển tiền điện tử, các giao dịch được ghi lại trong sổ cái công khai. Tiền điện tử được lưu trữ trong ví kỹ thuật số.

Sở dĩ nó có tên là tiền điện tử vì nó sử dụng mã hóa để xác minh giao dịch. Điều này có nghĩa là mã hóa nâng cao tham gia vào việc lưu trữ và truyền dữ liệu tiền điện tử giữa các ví và sổ cái công khai. Mục đích của mã hóa là cung cấp bảo mật và an toàn.
Tiền điện tử đầu tiên là Bitcoin, được thành lập vào năm 2009 và vẫn được biết đến nhiều nhất cho đến ngày nay. Phần lớn mối quan tâm đến tiền điện tử ngày nay là để giao dịch kiếm lợi nhuận. Thị trường này đôi khi bị đẩy giá lên trời bởi các nhà đầu cơ.

Tiền điện tử hoạt động như thế nào?

Tiền điện tử chạy trên một sổ cái công khai phân tán được gọi là chuỗi khối (blockchain), một bản ghi tất cả các giao dịch được cập nhật và nắm giữ bởi những người nắm giữ đồng tiền đó.
Các đơn vị tiền điện tử được tạo ra thông qua một quy trình gọi là “đào tiền điện tử” (mining), hay nói cách khác là sử dụng sức mạnh máy tính để giải các bài toán phức tạp nhằm tạo ra tiền tiền điện tử. Người dùng cũng có thể mua tiền tệ từ các nhà môi giới, sau đó lưu trữ và chi tiêu chúng bằng việc sử dụng các ví tiền điện tử.
Nếu bạn sở hữu tiền điện tử, bạn không sở hữu bất cứ thứ gì hữu hình. Những gì bạn sở hữu là một chìa khóa cho phép bạn di chuyển một bản ghi hoặc một đơn vị đo lường từ người này sang người khác mà không cần bên thứ ba nào.
Mặc dù Bitcoin đã xuất hiện từ năm 2009, nhưng tiền điện tử và các ứng dụng của công nghệ chuỗi khối vẫn đang rất hot trong lĩnh vực tài chính và dự kiến sẽ có nhiều ứng dụng hơn trong tương lai. Các giao dịch bao gồm trái phiếu, cổ phiếu và các tài sản tài chính khác cuối cùng có thể được giao dịch sử dụng công nghệ này.

Cho đến nay, có tổng số khoảng 21.844 loại tiền điện tử khác nhau nhưng chỉ có khoảng 9.314 loại tiền điện tử đang hoạt động. Một số đồng nổi bật nhất trong số đó là:

Bitcoin

Được thành lập vào năm 2009, Bitcoin là loại tiền điện tử đầu tiên và vẫn được giao dịch phổ biến nhất. Đồng tiền được phát triển bởi Satoshi Nakamoto – được nhiều người cho là bút danh của một cá nhân hoặc một nhóm người mà danh tính chính xác vẫn chưa được biết đến.

Ethereum

Được phát triển vào năm 2015, Ethereum là một nền tảng chuỗi khối với tiền điện tử của riêng nó, được gọi là Ether hoặc Ethereum. Nó là loại tiền điện tử phổ biến nhất sau Bitcoin.

Cách mua tiền điện tử

Bạn có thể tự hỏi làm thế nào để mua tiền điện tử một cách an toàn. Thông thường có ba bước liên quan. Đó là:
Bước đầu tiên là quyết định sử dụng nền tảng nào.

1. Chọn nền tảng giao dịch

Môi giới truyền thống: Đây là những nhà môi giới trực tuyến cung cấp các cách mua và bán tiền điện tử, cũng như các tài sản tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ ETF. Các nền tảng này có xu hướng cung cấp chi phí giao dịch thấp hơn nhưng giao dịch loại này ít tính năng tiền điện tử hơn.
Sàn giao dịch tiền điện tử: Hiện nay, có nhiều sàn giao dịch tiền điện tử để lựa chọn, mỗi sàn cung cấp các loại tiền điện tử khác nhau, lưu trữ ví, tùy chọn tài khoản chịu lãi, v.v. Nhiều sàn giao dịch tính phí dựa trên tài sản.
Khi so sánh các nền tảng khác nhau, hãy xem xét loại tiền điện tử nào đang được cung cấp, loại phí chúng tính, các tính năng bảo mật, tùy chọn lưu trữ và rút tiền cũng như bất kỳ tài nguyên mang tính giáo dục nào.

2. Nạp tiền cho tài khoản của bạn

Khi bạn đã chọn được nền tảng giao dịch, bước tiếp theo là nạp tiền cho tài khoản của bạn để bạn có thể bắt đầu giao dịch. Hầu hết các sàn giao dịch tiền điện tử đều cho phép người dùng mua tiền điện tử bằng các loại tiền tệ truyền thống như Đô la Mỹ, Bảng Anh hoặc Euro thông qua thanh toán thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng của họ, nhưng mỗi nền tảng cũng có thể có cách áp dụng khác nhau.
Mua tiền điện tử bằng thẻ tín dụng được coi là rủi ro và một số sàn giao dịch không hỗ trợ phương thức này. Một số công ty thẻ tín dụng cũng không cho phép giao dịch tiền điện tử. Điều này là do tiền điện tử có tính biến động cao và các công ty này muốn tránh cho khách hàng rủi ro mắc nợ hoặc phải trả phí giao dịch thẻ tín dụng quá cao cho một số loại tiền điện tử.
Một số nền tảng cũng sẽ chấp nhận chuyển ACH và chuyển khoản ngân hàng. Các phương thức thanh toán được chấp nhận và thời gian thực hiện để gửi hoặc rút tiền là khác nhau, tùy từng nền tảng. Tương tự, thời gian cần thiết để tiền gửi được ghi nhận chuyển thành công là khác nhau tùy theo phương thức thanh toán.
Một yếu tố quan trọng để xem xét là lệ phí. Chúng bao gồm phí gửi và rút tiền và phí giao dịch. Phí sẽ thay đổi theo phương thức thanh toán và nền tảng, đây là điều cần nghiên cứu ngay từ đầu.

3. Đặt lệnh mua

Bạn có thể đặt mua qua trang web hoặc nền tảng di động của nhà môi giới hoặc sàn giao dịch bạn chọn. Nếu bạn dự định mua tiền điện tử, bạn có thể làm như vậy bằng cách chọn «mua», chọn loại đơn đặt hàng, nhập số lượng tiền điện tử bạn muốn mua và xác nhận đơn đặt hàng. Quy trình tương tự áp dụng cho các lệnh «bán».

Ngoài ra còn có những cách khác để đầu tư vào tiền điện tử. Chúng bao gồm các dịch vụ thanh toán như PayPal, Ứng dụng tiền mặt và Momo, cho phép người dùng mua, bán hoặc giữ tiền điện tử. Ngoài ra, còn có các phương tiện đầu tư sau:

Ủy thác Bitcoin: Bạn có thể mua cổ phần của quỹ ủy thác Bitcoin bằng tài khoản môi giới thông thường. Những phương tiện này giúp các nhà đầu tư bán lẻ tiếp xúc với tiền điện tử thông qua thị trường chứng khoán.

Quỹ tương hỗ Bitcoin: Có ETF Bitcoin và quỹ tương hỗ Bitcoin để lựa chọn.

Cổ phiếu chuỗi khối hoặc quỹ ETF: Bạn cũng có thể đầu tư gián tiếp vào tiền điện tử thông qua các công ty chuỗi khối chuyên về công nghệ đằng sau tiền điện tử và các giao dịch tiền điện tử. Ngoài ra, bạn có thể mua cổ phiếu hoặc quỹ ETF của các công ty sử dụng công nghệ chuỗi khối.
Lựa chọn tốt nhất cho bạn sẽ phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư và khẩu vị rủi ro của bạn.

Cách lưu trữ tiền điện tử

Khi bạn đã mua tiền điện tử, bạn cần lưu trữ nó một cách an toàn để bảo vệ nó khỏi bị hack hoặc trộm cắp. Thông thường, tiền điện tử được lưu trữ trong ví tiền điện tử, là thiết bị vật lý hoặc phần mềm trực tuyến được sử dụng để lưu trữ khóa riêng cho tiền điện tử của bạn một cách an toàn. Một số sàn giao dịch cung cấp dịch vụ ví, giúp bạn dễ dàng lưu trữ trực tiếp thông qua nền tảng. Tuy nhiên, không phải tất cả các sàn giao dịch hoặc nhà môi giới đều tự động cung cấp dịch vụ ví cho bạn.
Có nhiều nhà cung cấp ví khác nhau để lựa chọn.
Lưu trữ ví nóng: «ví nóng» đề cập đến việc lưu trữ tiền điện tử sử dụng phần mềm trực tuyến để bảo vệ các khóa riêng cho tài sản của bạn.
Lưu trữ ví lạnh: Không giống như ví nóng, ví lạnh dựa trên các thiết bị điện tử ngoại tuyến để lưu trữ an toàn các khóa cá nhân của bạn.
Thông thường, ví lạnh có xu hướng tính phí, trong khi ví nóng thì không.

Bạn có thể mua gì bằng tiền điện tử?

Khi lần đầu tiên ra mắt, Bitcoin được dự định là phương tiện cho các giao dịch hàng ngày, giúp bạn có thể mua mọi thứ, từ một tách cà phê đến máy tính hoặc thậm chí các mặt hàng có giá trị lớn như bất động sản. Điều đó vẫn chưa thành hiện thực và trong khi số lượng các tổ chức chấp nhận tiền điện tử đang tăng lên, thì các giao dịch lớn liên quan đến nó lại rất hiếm. Mặc dù vậy, có thể mua nhiều loại sản phẩm từ các trang web thương mại điện tử bằng cách sử dụng tiền điện tử. Dưới đây là một số ví dụ:

Mua hàng trên các trang web công nghệ và thương mại điện tử

Một số công ty bán sản phẩm công nghệ chấp nhận tiền điện tử trên trang web của họ, chẳng hạn như newegg.com, AT&T và Microsoft. Overstock, một nền tảng thương mại điện tử, là một trong những trang web đầu tiên chấp nhận Bitcoin. Shopify, Rakuten và Home Depot cũng chấp nhận nó.

Hàng xa xỉ

Một số nhà bán lẻ xa xỉ chấp nhận tiền điện tử là một hình thức thanh toán. Ví dụ: nhà bán lẻ xa xỉ trực tuyến Bitdials cung cấp Rolex, Patek Philippe và các loại đồng hồ cao cấp khác để đổi lấy Bitcoin.

Ô tô

Một số đại lý ô tô từ các thương hiệu đại chúng đến các đại lý sang trọng cao cấp đã chấp nhận thanh toán bằng tiền điện tử. Hãng xe điện lớn nhất Tesla cũng đã chấp nhận dogecoin là đồng tiền điện tử duy nhất hiện tại để mua xe của hãng này.

Bảo hiểm

Vào tháng 4 năm 2021, công ty bảo hiểm AXA của Thụy Sĩ thông báo rằng họ đã bắt đầu chấp nhận Bitcoin là một phương thức thanh toán cho tất cả các dòng bảo hiểm của mình ngoại trừ bảo hiểm nhân thọ. Premier Shield Insurance, công ty bán các hợp đồng bảo hiểm nhà và ô tô ở Hoa Kỳ, cũng chấp nhận Bitcoin để thanh toán phí bảo hiểm.
Nếu bạn muốn chi tiêu tiền điện tử tại một nhà bán lẻ không chấp nhận trực tiếp, bạn có thể sử dụng thẻ ghi nợ tiền điện tử, chẳng hạn như BitPay ở Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, tội phạm tiền điện tử cũng đang gia tăng.

Gian lận tiền điện tử và lừa đảo tiền điện tử

Trang web giả mạo: Các trang web giả mạo với những lời chứng thực giả mạo và biệt ngữ tiền điện tử hứa hẹn và đảm bảo mang lại lợi nhuận khổng lồ, nhằm lừa bạn đầu tư và tiếp tục nạp thêm tiền.

Kế hoạch Ponzi ảo: Tội phạm tiền điện tử quảng cáo các cơ hội không có thật để đầu tư vào tiền kỹ thuật số và tạo ra ảo tưởng về lợi nhuận khổng lồ bằng cách thanh toán cho các nhà đầu tư cũ bằng tiền của các nhà đầu tư mới. Một ví dụ về hoạt động lừa đảo này là BitClub Network, đã huy động được hơn 700 triệu đô la trước khi thủ phạm bị truy tố vào tháng 12 năm 2019.
Xác nhận của «người nổi tiếng»: Những kẻ lừa đảo trực tuyến giả làm tỷ phú hoặc những tên tuổi nổi tiếng, những người hứa hẹn sẽ nhân số tiền đầu tư của bạn vào một loại tiền ảo nhưng thay vào đó lại ăn cắp những gì bạn gửi. Họ cũng có thể sử dụng các ứng dụng nhắn tin hoặc phòng trò chuyện để tung tin đồn rằng một doanh nhân nổi tiếng đang hỗ trợ một loại tiền điện tử cụ thể. Khi họ đã khuyến khích các nhà đầu tư mua và đẩy giá lên, những kẻ lừa đảo sẽ bán cổ phần của họ và đồng tiền sẽ giảm giá trị.
Lừa đảo tình cảm: FBI cảnh báo về xu hướng lừa đảo hẹn hò trực tuyến, trong đó những kẻ lừa đảo thuyết phục những người họ gặp trên các ứng dụng hẹn hò hoặc mạng xã hội đầu tư hoặc giao dịch bằng tiền ảo.

Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Internet của FBI đã nhận được hơn 1.800 báo cáo về các vụ lừa đảo tình cảm tập trung vào tiền điện tử trong bảy tháng đầu năm 2021, với thiệt hại lên tới 133 triệu đô la.

Mặt khác, những kẻ lừa đảo có thể đóng giả là những người giao dịch tiền ảo hợp pháp hoặc thiết lập các sàn giao dịch không có thật để lừa mọi người đưa tiền cho họ. Một vụ lừa đảo tiền điện tử khác liên quan đến các chiêu trò lừa đảo bán hàng cho các tài khoản hưu trí cá nhân bằng tiền điện tử. Ngoài ra, còn tồn tại dạng lừa đảo trắng trợn là hack ví tiền điện tử của bạn và đánh cắp tài sản của bạn trong đó.

Tiền điện tử có an toàn không?

Tiền điện tử thường được xây dựng bằng công nghệ chuỗi khối. Chuỗi khối mô tả cách các giao dịch được ghi vào «khối» và được đóng dấu thời gian. Đó là một quy trình kỹ thuật khá phức tạp, nhưng kết quả là một sổ cái kỹ thuật số của các giao dịch tiền điện tử mà tin tặc khó có thể giả mạo.
Ngoài ra, các giao dịch yêu cầu quy trình xác thực hai yếu tố. Chẳng hạn, bạn có thể được yêu cầu nhập tên người dùng và mật khẩu để bắt đầu giao dịch. Sau đó, bạn có thể phải nhập mã xác thực được gửi qua tin nhắn đến điện thoại di động cá nhân của mình.
Mặc dù tính bảo mật cao là không thể chối cãi nhưng điều đó không có nghĩa là tiền điện tử không thể bị hack. Một số vụ hack trị giá cao đã khiến các công ty khởi nghiệp tiền điện tử phải trả giá đắt. Các tin tặc đã tấn công Coincheck với số tiền 534 triệu đô la và BitGrail với 195 triệu đô la, khiến chúng trở thành hai trong số những vụ hack tiền điện tử lớn nhất năm 2018.
Không giống như tiền được chính phủ hậu thuẫn, giá trị của tiền ảo được xác định hoàn toàn bởi cung và cầu. Điều này có thể tạo ra những biến động mạnh mang lại lợi nhuận đáng kể cho các nhà đầu tư hoặc thua lỗ lớn. Và các khoản đầu tư tiền điện tử được sự bảo vệ theo luật pháp ít hơn nhiều so với các sản phẩm tài chính truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ tương hỗ.

Mẹo để đầu tư vào tiền điện tử một cách an toàn

Theo Customer Reports, tất cả các khoản đầu tư đều có rủi ro, nhưng một số chuyên gia coi tiền điện tử là một trong những lựa chọn đầu tư chứa nhiều rủi ro hơn. Nếu bạn đang có kế hoạch đầu tư vào tiền điện tử, những mẹo này có thể giúp bạn đưa ra những lựa chọn sáng suốt.

Nghiên cứu kĩ các sàn giao dịch

Trước khi bạn đầu tư, hãy tìm hiểu về trao đổi tiền điện tử. Ước tính có hơn 500 sàn giao dịch để lựa chọn. Thực hiện nghiên cứu của bạn, đọc các bài đánh giá và nói chuyện với các nhà đầu tư có kinh nghiệm hơn trước khi tiếp tục.

Biết cách lưu trữ tiền kỹ thuật số 

Nếu bạn mua tiền điện tử, bạn phải lưu trữ nó. Bạn có thể giữ nó trên sàn giao dịch hoặc trong ví kỹ thuật số. Mặc dù có nhiều loại ví khác nhau, nhưng mỗi loại đều có lợi ích, yêu cầu kỹ thuật và bảo mật. Đối với các sàn giao dịch, bạn nên điều tra các lựa chọn lưu trữ của mình trước khi đầu tư.

Đa dạng hóa các khoản đầu tư 

Đa dạng hóa là chìa khóa cho bất kỳ chiến lược đầu tư tốt nào và điều này đúng khi bạn đầu tư vào tiền điện tử. Chẳng hạn, đừng đặt tất cả số tiền của bạn vào Bitcoin chỉ vì đó là cái tên mà bạn biết. Có hàng nghìn lựa chọn và tốt hơn hết là bạn nên trải rộng khoản đầu tư của mình trên nhiều loại tiền tệ.

Chuẩn bị cho sự biến động

Thị trường tiền điện tử rất biến động, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn sàng cho những thăng trầm. Bạn sẽ thấy sự thay đổi đáng kể về giá. Nếu danh mục đầu tư hoặc sức khỏe tinh thần của bạn không thể xử lý được điều đó, tiền điện tử có thể không phải là lựa chọn sáng suốt cho bạn.
Tiền điện tử hiện đang rất thịnh hành, nhưng hãy nhớ rằng, nó vẫn còn ở giai đoạn sơ khai và được coi là có tính đầu cơ cao. Đầu tư vào một cái gì đó mới đi kèm với những thách thức, bạn phải chuẩn bị sẵn sàng đương đầu với những rủi ro. Nếu bạn dự định tham gia, hãy nghiên cứu kĩ và đầu tư thận trọng.

—-
Tổng hợp tham khảo Kaspersky, Exploding Topics